شب‌ یلدا؛ میراث آریایی‌ها و دورهمی‌ گرم خانواده‌ها

شب یلدا آغاز زمستان و جشن فرهنگی باستانی آریایی‌هاست. شب یلدا به عنوان آخرین شب پاییز و آغاز زمستان در افغانستان، ایران، تاجیکستان، ازبیکستان و برخی کشورها جشن گرفته می‌شود.

شب یلدا ۲۹ نومبر ۲۰۲۲، به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس مشترک افغانستان و ایران، در یونسکو ثبت شده‌است.

این شب آیین کهنی‌ست ‌که خانواده‌ها را گردهم آورده تا طولانی‌ترین شب سال را با گرمی دورهمی برای آغاز زمستان سرد جشن گیرند.

شب یلدا یا چله با دورهمی‌های خانواده‌گی، جمع دوستانه با روشن کردن چراغ، گذاشتن آب در ظرف پاک، آماده کردن غذاهای متنوع و میوه‌های تازه به رنگ سرخ چون انار و تربوز و خواندن شعر و غزل در کنار شاهنامۀ فردوسی و فال حافظ سحر می‌شود.

شب یلدا در ادبیات فارسی – دری و اشعار شاعران بزرگ، جایگاه خاصی دارد و به‌عنوان نمادی از انتظار و امید به روشنایی و زندگی بهتر شناخته می‌شود.

این شب اغلب با خواندن شعر و غزل به پایان می‌رسد.

بر اساس تعریف یونسکو، شب یلدا به‌عنوان نمادی از هویت فرهنگی، طبیعت، احترام به زنان، مهمان‌نوازی، تنوع فرهنگی و سنت‌های صلح‌آمیز و پذیرش متقابل جشن گرفته می‌شود.