با بازگشت دونالد ترمپ به کاخ سفید و آغاز دورۀ جدید ریاست جمهوری او، گمانهزنیها در خصوص بازگشت «زلمی خلیلزاد» به عنوان نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده در امور افغانستان افزایش یافته است.
کارشناسان سیاسی معتقدند که چند دلیل قوی برای احتمال بازگشت او وجود دارد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میشود.
نخستین دلیل این است که پس از استعفای «تام وست» از این سمت، صندلی نمایندگی ویژۀ امریکا در امور افغانستان همچنان خالی است و هیچ جانشینی برای او معرفی نشده است. این خلأ مدیریتی باعث شده تا برخی از کارشناسان به این نتیجه برسند که ممکن است زلمی خلیلزاد به عنوان فردی که تجربه گستردهای در زمینه افغانستان دارد، دوباره به این سمت منصوب شود.
دومین دلیل، رسوایی بزرگی است که پس از خروج نظامی امریکا از افغانستان در تابستان 2021 رخ داد. این خروج که منجر به تسلط حکومت کنونی افغانستان بر کابل و فروپاشی دولت سابق این کشور شد، باعث ایجاد انتقادهای فراوانی در داخل امریکا و جهان شد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند تنها فردی که میتواند تا حدی این رسوایی را جمع و جور کند، زلمی خلیلزاد است.
او به عنوان معمار اصلی توافقنامۀ دوحه با حکومت سرپرست افغانستان، بیش از هر دیپلمات دیگری با روند مذاکرات و تحولات افغانستان آشناست و میتواند در این وضعیت پیچیده، به بازسازی اعتبار امریکا در افغانستان کمک کند.
سومین دلیل، آگاهی و تسلط زلمی خلیلزاد بر مسائل افغانستان است.
او به عنوان معمار توافق دوحه، از جزئیات شرایط موجود در افغانستان و نحوۀ تعامل با حکومت کنونی افغانستان به خوبی آگاه است.
این تجربۀ منحصر به فرد خلیلزاد باعث میشود تا او بتواند یک استراتژی منسجمتر برای پیشبرد منافع امریکا در افغانستان ارائه دهد و در مواجهه با چالشهای پیش رو تصمیمات بهتری بگیرد.
در نهایت، زلمی خلیلزاد یکی از دیپلماتهای برجسته و کارکشته در میان جمهوریخواهان است. او توانایی ویژهای در جلب حمایتهای داخلی از سوی حزب جمهوریخواه دارد و اگر ترامپ بخواهد، میتواند تیم خود را برای بازگشت خلیلزاد به سمت نمایندگی ویژۀ امریکا در افغانستان توجیه کند. تجربۀ گسترده او در سیاستهای خارجی و دیپلماسی میتواند به ترامپ این اطمینان را بدهد که بازگشت خلیلزاد میتواند به تقویت موقعیت امریکا در افغانستان کمک کند.
با این حال، باید منتظر ماند و دید که در آیندۀ نزدیک، ترامپ چه تصمیمی در این خصوص خواهد گرفت و آیا زلمی خلیلزاد دوباره به میدان سیاست خارجی امریکا باز خواهد گشت یا خیر.