نشست پرتنش ترامپ و زلنسکی: آغاز دوران جدید در سیاست امریکا در قبال اوکراین

در نشستی که روز جمعه، ۲۸ فبروری ۲۰۲۵، میان ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در کاخ سفید برگزار شد، یکی از پرتنش‌ترین و تحقیرآمیزترین دیدارهای دیپلماتیک سال‌های اخیر رقم خورد.

زلنسکی که به امید جلب حمایت بیشتر امریکا در برابر روسیه و نهایی‌کردن توافقی در حوزه منابع معدنی کشورش به واشنگتن سفر کرده بود، با برخوردی سرد و تحقیرآمیز از سوی میزبان امریکایی مواجه شد. این جلسه که در حضور رسانه‌ها برگزار گردید، نه‌تنها نتیجۀ مثبت نداشت، بلکه به صحنه‌ای برای نمایش نارضایتی امریکا از زلنسکی و تغییر رویکرد کاخ سفید در قبال اوکراین تبدیل شد.

ترامپ از همان ابتدا موضع خود را به‌صراحت بیان کرد و زلنسکی را به به «بی‌احترامی به امریکا» متهم نمود.

ترامپ با لحنی تند گفت: «شما برای صلح آماده نیستید و در حال قمار با جنگ جهانی سوم هستید.»

این اظهارات در حالی مطرح شد که ترامپ پیش از این نیز حمایت مالی و نظامی از اوکراین را به تعویق انداخته و تأکید کرده بود که کشورهای اروپایی باید سهم بیشتری در این جنگ ایفا کنند. جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور امریکا، نیز در ادامه مواضع ترامپ، به زلنسکی هشدار داد که از رئیس‌جمهور امریکا به دلیل تلاش‌هایش برای پایان دادن به این جنگ تشکر کنید.

پس از این جلسه پرتنش، ترامپ در شبکه‌های اجتماعی نیز به انتقادات خود از زلنسکی ادامه داد و نوشت: «من به این نتیجه رسیده‌ام که رئیس‌جمهور زلنسکی آماده صلح نیست، زیرا او احساس می‌کند که حضور امریکا در مذاکرات به او برتری می‌دهد. من برتری نمی‌خواهم، من صلح می‌خواهم!»

ترامپ همچنین تأکید کرد: «او در دفتر ریاست‌جمهوری امریکا بی‌احترامی کرد. زمانی که آماده صلح باشد، می‌تواند بازگردد.»

این سخنان نشان‌دهنده تغییر جدی در موضع دولت ترامپ نسبت به حمایت از اوکراین و تمایل او به یافتن یک راه‌حل صلح‌آمیز با روسیه است.

یکی از صحنه‌های جنجالی این نشست، انتقادی بود که از پوشش غیررسمی زلنسکی مطرح شد. یکی از حضار از رئیس‌جمهور اوکراین پرسید که «چرا هنوز لباس نظامی به تن دارید؟ آیا اصلاً دریشی برای پوشیدن دارید؟»

زلنسکی که از این سؤال غافلگیر شده بود، با پاسخی کنایه‌آمیز گفت: «پس از پایان جنگ، لباس رسمی می‌پوشم. شاید شبیه لباس شما، شاید هم بهتر یا ارزان‌تر.» اما این اظهارات تغییری در فضای جلسه ایجاد نکرد و این برخورد، به‌عنوان یکی از موارد نادر تحقیر یک رئیس‌جمهور در صحنه دیپلماتیک جهانی تعبیر شد.

با پایان این نشست، زلنسکی بدون هیچ‌یک از اعضای هیئت همراهش از ساختمان کاخ سفید خارج شد و مستقیماً سوار بر خودروی خود شد. عدم همراهی اعضای هیئت اوکراینی و خروج عجولانه او، نشانه‌ای از شکاف عمیق در روابط امریکا و اوکراین بود.

روابط پرتنش میان اوکراین و روسیه که از سال ۲۰۱۴ و با الحاق کریمه به روسیه آغاز شد، در فبروری ۲۰۲۲ با حمله تمام‌عیار روسیه به خاک اوکراین به یک جنگ گسترده تبدیل شد. کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده، کمک‌های مالی و نظامی گسترده‌ای به کی‌یف ارائه کردند، اما با گذشت زمان، تغییرات سیاسی در امریکا و اختلافات میان متحدان غربی باعث شد حمایت‌ها از اوکراین کاهش یابد.

در ماه‌های اخیر، تلاش‌هایی برای مذاکره میان روسیه و اوکراین با میانجی‌گری عربستان سعودی آغاز شده است. ریاض که به دلیل روابط متوازن خود با مسکو و واشنگتن از جایگاه ویژه‌ای در این بحران برخوردار است، مذاکراتی را با هدف کاهش تنش و یافتن راه‌حلی برای پایان جنگ آغاز کرده است. این نشست‌ها که با حضور نمایندگان روسیه، اوکراین، ایالات متحده و کشورهای اروپایی در ریاض برگزار شد، تاکنون پیشرفت چشمگیری نداشته، اما برخی منابع دیپلماتیک از احتمال دستیابی به یک آتش‌بس موقت سخن گفته‌اند.

ترامپ که بارها تأکید کرده است که خواهان کاهش دخالت امریکا در جنگ‌های خارجی است، به نظر می‌رسد که اوکراین را تحت فشار گذاشته تا به یک توافق صلح تن دهد، حتی اگر این به معنای امتیاز دادن به روسیه باشد. اظهارات او مبنی بر اینکه «زلنسکی آماده صلح نیست»، نشان‌دهندۀ تغییر عمده در سیاست‌های واشنگتن در قبال جنگ اوکراین است.

زلنسکی که دو سال پیش در کنگرۀ امریکا مورد استقبال گرم و تشویق قرار گرفته بود. این بار کاخ سفید را با احساس تحقیر، انزوا، و تردید دربارۀ آیندۀ حمایت امریکا از اوکراین ترک کرد.